"Każdy dzień lata dniem farbowania" *

A na pewno każdy weekend.

Od początku lipca bawię się w naturalne barwienie praktycznie co tydzień - czasem tak dla własnej radochy i eksperymentów, a czasem w ramach pokazów, w  których sporej ilości bierzemy udział, ja barwiąc a czasem przędąc i tkając, a Rudi robiąc tarcze lub rzeźbiąc.

O, tyle dobra się namnożyło.

Odcienie żółtawe uzyskane z liści brzozy w neutralnym środowisku (garnek gliniany lub emaliowany), większość z dodatkiem ałunu dla lepszego wybarwienia. Nic wcześniej nie zaprawiałam, bo nie miałam na to czasu, ałun wsypywałam do garnka z barwnikiem.

Odcienie "brzozowe" z garnka żelaznego - wszelakie zielenie - ciekawa gama, od zupełnie jaśniutkich z drugiej kąpieli, do mocno nasyconej butelkowej zieleni na naturalnej szarej włóczce która przeleżała w garnku całą noc (zapomniałam ją wyłowić pierwszego dnia pokazu - pierwsze foto, środkowy motek).

Interesująca jest zielona włóczka. O dziwo, jest to efekt barwienia bez udziału żelaza, w glinianym garnku. Spodziewałam się, że wyłowię z niego włóczkę żółtawą, taką jak próbki z jasnej surówki, a tymczasem - okazała się zieloniutka, w pięknym trawiastym kolorze. Dlaczego? Zastanawiałyśmy się nad tym z Katlą i Izą dłuższą chwilę i jedyne wyjaśnienie, które wydaje się nam sensowne, to to, że żelazo musiało pojawić się gdzieś w procesie obróbki wełny czy produkcji włóczki. Niemniej - kolor jest bardzo ładny.

Niestety nie mam jeszcze zdjęcia zestawu próbek z farbowania w połowie lipca w Białogrodzie, może się doczekam - jak doczekam, to uzupełnię.
Głównie chodzi tutaj o zieloną chustkę lnianą - bardzo ładnie złapała kolor.
Jednak zanim to nastąpiło, była wcześniej wrzucona do żelaznego gara z korą dębu. Kora dębu w żelaznym garnku daje różnie nasycone szarości, natomiast jako że nie o taki kolor chodziło właścicielce chustki - wrzuciła ją do wywaru z liści brzozy. W ten sposób kąpiel w korze dębu została potraktowana jako zaprawa tkaniny - obecne w niej garbniki naruszyły strukturę włókien co pozwoliło wniknąć w nie zielonemu barwnikowi. Tymczasem len cieńszy ale bez żadnej zaprawy koloru prawie nie złapał. Innymi słowy - w przypadku tego materiału zaprawa jest wysoce zalecana.
Mam nadzieję, że uda mi się szybko dostać fotkę tej chustki, a jak nie - to sama zmolestuję Katlę przy okazji kolejnego spotkania.

Następne próbki to efekty barwienia łuskami cebuli. Odcienie żółci uzyskane są w garnku neutralnym, a zgniłe zielenie - w garnku żelaznym. Zieleń na zdjęciu jest jaśniejsza niż w rzeczywistości, ale są to takie właśnie szarozielenie.

Dodatkowo w cebuli zabarwiłam też owijki dla znajomego - odcień wyszedł inny, zimniejszy niż na moich próbkach, mimo że były wcześniej barwione w tym samym wywarze, przygotowanym w tym samym garnku i na tej samej wodzie. Tutaj także dopatrujemy się w tym wpływu samej tkaniny, a może też detergentów którymi była wcześniej prana.

Kolejne kolorki - wrotycz. Także próbki z garnka neutralnego (żółcie) i żelaznego (zielenie). Oraz gruba włóczka, którą w zeszłym sezonie zabarwiłam brzozą, ale z racji że była to już druga kąpiel wyszła blado - dobarwiłam ją wrotyczem.

W Białogrodzie testowałyśmy także barwienie korą dębu. W garnku żelaznym udało się osiągnąć szarości, niespecjalnie atrakcyjne, natomiast w neutralnym - ciekawe brązy. Inaczej niż brązy z orzecha włoskiego - te są raczej chłodne. Poniżej próbki jedwabiu, lnu (z prawej) i wełny.

No i odrobina orzecha, z pokazu w Gieczu - tak na szybko na koniec pokazu wrzuconego do gara, ale kolorek zdążył złapać ładny. Dla porównania zeszłoroczne orzechy, dwa motki z lewej strony i w kłębuszkach.

No i jeszcze bez, z kolejnego białogrodzkiego wypadu. Bzem chcę zabarwić większy kawałek wełny i coś sobie z niego uszyć, jakąś wypaśną kieckę, bo w sumie nie bardzo mam :D

Co ciekawe - w przypadku bzu także surowy len całkiem ładnie złapał, aczkolwiek kolor po wyschnięciu próbki bardzo zblakł i stracił na ładności.
Te niebieskawe odcienie w prawym dolnym rogu zdjęcia powstały dzięki nasmarowaniu próbki, tuż po wyjęciu z barwnika, mydlinami z szarego mydła. Bardziej fioletowa została nasmarowana i wypłukana, bardziej niebieska dłużej leżała w mydlanej pianie. Zaraz po barwieniu były bardziej nasycone i bardziej niebieskie w odcieniu, niestety z czasem szarzeją.

I jeszcze raz cały komplet, wraz z wyjściowymi kolorami:

Po ostatnim barwieniu zmobilizowałam się wreszcie, żeby zrobić sobie karty kolorów - opisywanie próbek zajęło mi całe popołudnie.
No i muszę się rozejrzeć za marzanną - zaczęło mi brakować czerwieni w mojej barwierskiej palecie. Oraz popróbować z indygodyną, indygo leży w lodówce w pudełeczku i czeka.

Nasuwa mi się też taki nieśmiały wniosek odnośnie barwienia na potrzeby rekonstrukcji wczesnośredniowiecznej - najłatwiej jest uzyskać żółcie i jasne khaki-zielenie. Te pierwsze - z większości zielska jakie rośnie dookoła: wrotycz, nawłoć, liście brzozy, masa innych liści i żółtych kwiatków. Te drugie - to wszystko co daje żółć ale z dodatkiem żelaza (np. żelaznego garnka, zażelazionej wody, albo zardzewiałych gwoździ w garze) plus szereg innych zielsk, np. pokrzywa. O cebuli nie wspominam, bo jest taka jednak trochę wątpliwa, niekoniecznie była hodowana w takiej formie jak obecnie, więc i duża ilość łupin mogła być cięższa do zgromadzenia.
W każdym razie - może, jeśli już w ogóle, to właśnie na te dwa kolory barwili tacy zwykli, niezamożni ludzie? Z czego żółć o tyle jest łatwiejsza w uzyskaniu, że nie wymaga nawet posiadania żelaznego garnka, a w końcu taki garnek to też nie było wtedy takie hop-siup. A więc morze naturalnych odcieni wełny, a w nim elementy żółte i zielonkawe-żółtozielone-szarozielone.

* cytat z Alicji ;)