Gotlandia po raz drugi - moja biżuteria, czyli diabeł tkwi w szczegółach...

Kolejna odsłona tematów gotlandzkich - tym razem po kolei co i jak wygląda w kwestii mojej biżuterii.
Używany przeze mnie zestaw nie jest kompletem z konkretnego grobu, czy nawet konkretnej miejscówki. Powody są dwa - pierwszy to ten, że kiedy zaczynałam "robić Gotlandię" uznałam, że nie ma co wybrzydzać - jak pisałam ostatnio, wtedy jeszcze nie bardzo dało się (w Polsce) zrobić wszystkie elementy na zamówienie - kiedy wstępnie się orientowałam, nikt nie chciał podjąć się takiego nietypowego tematu.
No, powiedzmy szczerze, że wtedy miałam też mniejsze wymagania wobec siebie i swoich rekonstrukcji, wystarczyło mi że opieram się na rzeczach z tej jednej wyspy.
Z drugiej strony tak sobie cicho planuję zrobienie zestawu z wcześniejszym datowaniem z tylko jednego pochówku - problem w tym, że za dużo mi się podoba ;)
Druga rzecz to to, że chciałam ukazać różnorodność gotlandzkiej biżuterii, zdobnictwa - zrezygnowałam tu z aż takiej ortodoksji na rzecz pokazania ogólnej specyfiki wyspiarskiej biżuterii i akcesoriów.

Ponieważ pierwszym - i jednocześnie chyba moim ulubionym - elementem w jaki się zaopatrzyłam były brosze o kształcie głów zwierzęcych wzorowane na znalezisku z Hemse, resztę rzeczy dopasowywałam do nich pod względem datowania - i tak, żeby mniej więcej pochodziły z bliższej niż dalszej okolicy.
Broszki te wyglądają tak:

zdjęcie z "Die Wikingerzeit Gotlands"  L.Thunmark - Nylen

Mi przypomina to z kształtu głowę psa z klapniętymi uszami :) Takiego klasycznego polskiego kundla wiejskiego dużego :)

Ze względu na dekorację należą do kategorii brosz wzorowanych na zdobnictwie kamieni runicznych. 

A tutaj rekonstrukcja autorstwa Ivana.

W książce znajduje się przerys wzoru z brosz - wrzucam także, bo to jest po prostu niesamowite, jak precyzyjny, drobiazgowy jest ten wzór.

rysunek z "Die Wikingerzeit Gotlands"

Ładne smoki, czyż nie? W ogóle na wielu "łebkach" na "uszach", "noskach" i tych tylnych panelach jest mnóstwo ciekawych detali: 

np. takie...

.... albo taka triquetra...

... i smoki...

Nawet te skromniejsze egzemplarze mają swoje "ozdobności" :)

A tak prezentują się brosze wraz z koralikami. Na razie koraliki są zainstalowane tak, ale mam wizję, żeby zrobić do nich "dystrybutory" takie zupełnie proste oraz, kiedy będę miała chwilę, kolię z "rybokształtnych" łusek. Koraliki i tak noszę od wielkiego dzwonu, bo przy codziennej pracy w obozowisku przeszkadzają, więc skoro zestaw i tak już specjalny, to może być jeszcze specjalniejszy :) A przy okazji pokazywać kolejną z gotlandzkich dziwności-specjalności. 

Kolejna broszka - przybornik z dowieszonymi kilkoma przydatnymi drobiazgami:

Ta wykonana jest także przez Ivana, na podstawie znaleziska z Halla. 

Wygląda ono oryginalnie tak:

zdjęcie z "Die Wikingerzeit Gotlands"

Jak się ten duperelek nosi? Na wysokości talii lub nieco wyżej - ja przeważnie na wysokości talii, żeby mi przydasie po nogach nie uderzały. 

A skoro już przy przydasiach jesteśmy - rzućmy na nie okiem :)

Nożyce i osełka to wczesnośredniowieczne "standardy" - nożyce to jeszcze pozostałość mojego birkowego zestawu, no ale one się naprawdę szczególnie nie różniły od siebie :) Wykonał je Żaba. 

Podobnie jak nożyk. Nożyk jest dosyć ciekawy - bardzo ładny przykład tego, że rzecz nie musi być umajona tysiącem grawerek, rzeźbień, przekładek i innego dziadostwa by być a) ładny, b) wskazywać że osoba która go kiedyś nosiła nie była takim zupełnym szaraczkiem. Ot - prosta owijka ze srebrnego drutu jako zdobienie. Pięknie i z klasą. Po raz kolejny powiem - skandynawski dizajn sprzed tysiąca lat ;)

zdjęcie pochodzi z bloga jego wykonawcy, Żaby - będę szczera, 

nie chciało mi się czyścić ostrza, a wypadałoby do zdjęcia ;-)

Nóż ten pochodzi z kobiecego grobu z Ihre. Zachowało się to, co widać na poniższym zdjęciu - ostrze, srebrna owijka oraz odrobina drewnianej rękojeści pod srebrem. 

przyznaje, że nie pamiętam zupełnie skąd pochodzą zdjęcia - dawno temu 

wylądowały na moim dysku

Pochwę wykonał Thyrvi, wzorując kształt na znalezisku ze Stora Ire. Okuć nie robił - po pierwsze, nie potrafił wtedy jeszcze, po drugie - nie doszukaliśmy się czegokolwiek wskazującego na to, że do tego nożyka pochwa była zdobiona. Przyjęliśmy, że w takim razie musiała być to zwykła prosta skórzana pochewka jakich wiele. 

Wśród drobiazgów na przyborniku pojawia się jeszcze igielnik - rzecz bardzo przydatna i jedno z podstawowych kobiecych akcesoriów. Długi czas nosiłam się z zamiarem zrobienia sobie igielnika z kości, jakie powszechne były w całej właściwie Europie, w tym i oczywiście Skandynawii, ale ubiegł mnie mój TŻ i sprezentował mi odlewany z brązu. 

Sposób zaczepienia przypomina ten w igielniku na zdjęciu, z gotlandzkiego Havdhem, jednak kształt jest nieco inny - jest to jednak różnica na tyle nieznaczna, że można uznać, że podchodzi pod ten typ :)

No i jeszcze łańcuszki spinające to wszystko do kupy. Wykonane są z brązowych kółeczek, w sposób wzorowany na tym łańcuchu:

Jest to znalezisko z Hablingbo. Co ciekawe - te połączone łańcuszkiem zapinki podkowiaste były prawdopodobnie alternatywą dla innych brosz "na klacie". Podobne rozwiązanie mamy także z Finlandii :) 

rysunek ze strony Suomalainen muinaispuku

Swoją drogą to - plus inne rozwiązania jakie pojawiały się w fińskich strojach i biżuterii, dały mi asumpt do rozważań czy może gotlandzka suknia fartuchowa nie miała jakichś cech wspólnych z fińskimi? Kto wie? 

A teraz jeszcze krótko o rzeczach których jeszcze nie mam, ale mieć chcę - lub wkrótce będę miała. 

Pierwsza to zapinka puszkowata według wzoru ze znaleziska z Hemse:

 

Ale był on powszechniejszy - poniżej zapinka z innego miejsca niemalże taka sama:

No i szpile, według znaleziska z tego samego miejsca. I zapinka i szpile dekorowane drobnymi wgłębieniami, w stylu jaki pojawia się w XI w. 

I to by było na tyle. Z drobiazgów mam jeszcze tą sławną i znaną kryształową kulę w srebrze z Lilla Rone - także prezent od TŻa, częściej ją w sumie noszę do codziennego stroju niż historycznego. Swoją drogą takich ozdóbek znaleziono na Gotlandii więcej, zarówno kulki jak i soczewki, oprawione mniej lub bardziej zdobnie, no i nie tylko z kryształem górskim. 

Kulka z Lilla Rone - ten wzór chyba każdy zna, zobaczyć je można na imprezach historycznych na co trzecim dziewczęciu w wielkiej ilości odmian - z kolczykami, nic z historyczną poprawnością wspólnego nie mającymi, włącznie. 

W ramach łączenia przyjemnego z pożytecznym pokażmy więc coś mniej znanego szerokiej publiczności:

Duperelek ze Stånga

Trzy zawieszki z Grötlingbo, nie wiem niestety co to za różowy kamyk

Drobiażdżek (popatrzcie na skalę!) z Fardhem - ametystowy

I to by było na tyle na dziś. A kolejna notka zapewne po Cedyni, bo przed nią już na pewno nie będę miała czasu żeby cokolwiek napisać. C'ya :P  

 Zdjęcia znalezisk, jeśli nie podpisano inaczej, pochodzą ze strony Historiska Museet.